F1

F1’de Değişim: Lastikler Neden Büyüyor?

F1 yönetiminin uzun süredir planladığı 2021 düzenlemelerinin biri de 13 inç lastiklerden 18 inç lastiklere geçilmesiydi. COVİD-19 pandemisi nedeniyle bu değişikliklerin 2022 yılına ertelendi bunu sonucunda daha büyük lastiklere 1 yıl ertelemeyle geçilmiş olacak. Peki yarım yüzyıldan fazladır kullanılan 13 inç lastiklerden F1 neden vazgeçiyor? Bu yazımızda bunu anlatmaya çalışacağız.

Lastiklerin büyümesiyle ilgili birçok neden var. Nedenlerinden biri F1 lastiklerinin, yol otomobillerinin lastikleriyle artık ilişkisinin kalmaması. 13 inç lastikler artık neredeyse kullanılmıyor bu yüzden lastik üreticilerinin yaptığı geliştirmelerin de F1 dışında bir değeri olmuyor. Uzun yıllardır hep F1’in, yol otomobillerinin bir öncüsü olduğu söylenir ancak son yıllarda F1 araçları ve yol otomobillerinin arasındaki ilişki çok zayıfladı ve lastik konusu da bunlardan biriydi. Artık lastiklerin büyümesiyle geliştirme çalışmaları günlük hayatta bir karşılık bulacak ve ilerde başka lastik üreticileri için daha sempatik bir iş haline gelecek.

Lastiklerin büyümesinin asıl nedeni ise rekabeti arttırıp yarışları daha izlenebilir ve eğlenceli hale getirecek olması. Bunun temelinde ise aerodinamik nedenler yatıyor. Halihazırda kullanılan 13 inç lastiklerin sizin de bakınca fark edeceğiniz üzere kalın lastik yanakları var. Jantın etrafındaki kısmın bu kadar kalın olması nedeniyle lastikler çok esniyor ve devamlı şekil değişikliği meydana geliyor. Bu şekil değişiklikleri lastiklerin adeta süspansiyonun bir parçası gibi çalışmasına da neden oluyor ve daha önemlisi hava türbülansı oluşturuyor.

 2022 değişikliklerinin birçoğunun temelinde araçların oluşturduğu türbülansı azaltmak hedefi var çünkü arkadaki bir araç önündekine yaklaştığı zaman türbülans yüzünden büyük bir yere basma gücü kaybı yaşıyor. Bu kayıp, arkadaki aracın öndekini takip etmesini çok zorlaştırıyor çünkü yere basma gücü azaldıkça aracın viraj performansında düşüş yaşanıyor. Sizin de tahmin edeceğiniz üzere bir aracın 30 tur önündeki araca takılıp geçememesi yarışın seyir zevkini bir hayli azaltıyor. İşte lastiklerin yanaklarının küçülmesi bu oluşan hava akımını azaltmayı hedefliyor çünkü yanaklar küçüldükçe lastikte oluşan şekil değişmeleri de azalacak.

lastik2

Lastiklerin Büyümesinin Etkileri 

Lastiklerin büyümesinin en önemli etkisi yukarıda bahsettiğimiz gibi aracın oluşturduğu hava akımını azaltarak yarışların kalitesini arttıracak olması ancak etkileri sadece bundan ibaret değil.

Bu kategoride ilginizi çekecek başka yazılar da var... / Kaçırmayın.

Daha önce kalın yanakların esnemesinin sonucunda lastiklerin süspansiyonun bir parçası gibi çalıştığından bahsetmiştik. Yeni 18 inç lastiklerle bu etkinin azaltılmasının bazı sonuçları olacak. Bunlardan biri: süspansiyon sisteminde yapılan değişikliklerin etkisi artacak. Şu anki lastiklerin etkisi yüzünden süspansiyonda yapılan değişikliklerle sonuca etkisi bir olmuyor. Daha büyük lastiklerle takımların süspansiyon üzerine yaptığı değişikliklerin sonuca etkisi artarak takımlar arası mühendislik savaşları yeni bir boyut kazanacak ve rekabeti arttıracak. Bir başka sonuç: ağırlıkta artış. Artık lastiklerin süspansiyona etkisi azalacağı için süspansiyonların kendisine daha fazla iş düşüyor bu da yeni parçaların eklenmesi ve fazla ağırlık demek.

Lastiklerin büyüyüp yanakların küçülmesinin bir başka etkisi de para üzerine olacak. Halihazırda kullanılan kalın yanaklı lastiklerin şekil değişiklikleri aracın performansına doğrudan etki ettiği için takımlar bu şekil bozulmalarıyla ilgili çalışmalar yapmak zorunda. Yeni çağda bütçe kısıtlamalarını da hesaba katarsak F1 yönetimi, lastik yanaklarını incelterek takımların buraya harcadığı kaynakları azaltarak bütçe konusunda takımlara kolaylık sağlamış olacak.

Yeni büyük lastiklerden bahsederken ağırlık artışından ve araçların yavaşlamasından bahsetmezsek olmaz. Lastiklerin büyümesinin aracın ağırlığına doğrudan 15-16 kg civarı ağırlık ekleyeceği tahmin ediliyor. Bunun üstüne süspansiyonda da artış gerçekleşirken lastiklerin genişlemesi aynı zamanda ağırlığa ek olarak dönmeyi de zorlaştıracak. Bütün bunları hesaba kattığımızda araçlar bir hayli yavaşlayacak. Mercedes takımının baş teknik direktörü James Allison, araçların yeni lastiklerle tur başına 2 saniye kadar yavaşlayacağını belirtti. Bu yavaşlama sayesinde araçların güvenliğinin artması ve yeni lastiklerin son yıllara kıyasla patlama konusunda daha güvenli olması planlanıyor.

Hakan KARABAĞ

         Paylaş ya da Gönder

NBA Maçlarının TV Programı, Skorlar ve Sonuçlar

Bu kategoride ilginizi çekecek başka yazılar da var... / Kaçırmayın.

Bir yanıt yazın

E-posta adresiniz yayınlanmayacak. Gerekli alanlar * ile işaretlenmişlerdir

Başa dön tuşu